ფონდის ტერიტორიული ერთეული,
ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატის უფროსს ქალბატონ
ლელა კიკნაძეს
ასლი: სსიპ-ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის)
მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების
სახელმწიფო ფონდის დირექტორის
მოვალეობის შემსრულებელს ბატონ
ლაშა ჯინჯიხაძეს.

ქალბატონო ლელა, ბატონო ლაშა,

როგორც თქვენთვის ცნობილია, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს შიდა აუდიტის დეპარტამენტმა დაასრულა განხილვა, სსიპ-ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის (შემდგომში ფონდი) ტერიტორიული ერთეული, ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატის (შემდგომში ფილიალი, ან პანსიონატი) უფროსის ლელა კიკნაძის N128424 განცხადებასთან დაკავშირებით, რომელიც შეეხებოდა ფონდის მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს თანამშრომლების მხრიდან 2014 წლის დეკემბერის თვეში განხორცილებული მონიტორინგის  დროს  პანსიონატის თანამშრომლებთან და ხელმძღვანელთან მომხდარ უთანხმოებასა და სხვა ფაქტებს.

მ/წლის 24 თებერვალს შედგა სამმხრივი შეხვედრა, რომელსაც, შიდა აუდიტის დეპარტამენტის წაემომანდგენლებთან  (ხათუნა კალანდაძესთან - დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე, გოჩა აბულაძესთან - შიდა აუდიტის სამმართველოს უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი, ზურაბ მასხარაშვილთან - უფროსი სპეციალისტი, ლევან მამარდაშვილთან - უფროსი სპეციალისტის მოვალეობის შემსრულებელი, ქეთევან გორგოძესთან - სპეციალისტი) ერთად მოწვეული იყვნენ სსიპ-ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის წრმომადგენლები - ბატონები ლაშა ჯინჯიხაძე ფონდის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი, მევლუდ კოხიანიძე - მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს უფროსი და ირაკლი ხურციძე - მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს უფროსი სპეციალისტი, ფონდის ტერიტორიული ერთეული, ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატის უფროსი - ლელა კიკნაძე და მოწვეული პირი - მარიამ მესხი (ფონდის ყოფილი დირექტორი).

შეხვედრის დროს შიდა აუდიტის დეპარტამენტმა წარმოადგინა დეტალური ინფორმაცია ლ.კიკნაძის განცხადებაში მითითებული გარემოებების შესწავლის შედეგებზე და მისი შეფასებები, ფონდის ტერიტორიული ერთეული, ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატში,  2014 წლის დეკემბრის თვეში ფონდის მიერ  განხორციელებული არაგეგმური მონიტორინგის დროს მომხდარი უთანხმოების ფაქტებზე, ერთის მხრივ - მონიტორინგის ჯგუფის წევრებსა და პანსიონატის მომსახურე პერსონალს, ხოლო მეორეს მხრივ ამავე პანსიონატის უფროსსა და მონიტორებს შორის.

 

როგორც თქვენთვის ცნობილია, შეხვედრა წარიმართა დისკუსიის რეჟიმში, რა დროსაც ყველა მხარეს მიეცა შესაძლებლობა გამოეთქვა თავისი პოზიცია, როგორც ინციდენტთან დაკავშირებით, ასევე შიდა აუდიტის ინფორმაციაზე და ზოგადად, იმ დაძაბულ ურთიერთობებზე რასაც ადგილი აქვს ფონდსა და ცალკეულ ფილიალებს, ამ კონკრეტულ შმთხვევაში - მარტყოფის შშმ პირთა პანსიონატს შორის.  

შიდა აუდიტის დეპარტამენტმა სსიპ-ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის ტერიტორიული ერთეული, ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატის უფროსის ლელა კიკნაძის N 128424 განცხადების შესწავლის შედეგებზე - ინფორმაცია და მ/წლის 24 თებერვლის შეხვედრის შედეგები,  თანდართული მასალებით, წარუდგინა საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრს, რომელმაც სრულად გაიზიარა შიდა აუდიტის პოზიცია და რეკომენდაციები აღნიშნულ საკითხზე და მისი თანხმობითა და შესაბამისად დავალებით გიგზავნით მათ შემდგომი რეაგირებისათვის:

2014 წლის დეკემბრის თვეში მარტყოფის შშმ პირთა პანსიონატში ფონდის მიერ ჩატარებული არაგეგმური რევიზიის შედეგად მომხდარი უთანხმოების ფაქტის გამო  ფონდმა დისციპლინური პასუხისმგებლობა შეუფარდა პანსიონატის უფროსს ლელა კიკნაძეს და ფონდის მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს უფროსს მევლუდ კუხიანიძეს,  “საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის შრომის შინაგანაწესის“ მე–11 მუხლის მე–2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნტის თანახმად. ამასთან, ლ.კიკნაძეს ამავე მუხლის მე–4 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად შეეფარდა -„საყვედური“, ხოლო მევლუდ კუხიანიძეს - ამავე მუხლის მე–4 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად შეეფარდა - „შენიშვნა“.

შიდა აუდიტი აღნიშნავს, რომ ნებისმიერი პირის უპატივცემლო დამოკიდებულება ზემდგომი და/ან მაკონტროლებელი ორგანოების წარმომადგენლების მიმართ რა ფორმითაც და რა მოტივითაც არ უნდა იყოს იგი, ყოვლად მიუღებელია, და გარკვეულწილად  ვიზიარებთ მონიტორების შეფასებას, რომ  ასეთი "...ქმედების შედეგად თანამშრომლების თვალწინ მოხდა მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს დისკრედიტაცია, რაც ქმნის ფონდის სტრუქტურული და ტერიტორიული ერთეულების საქმიანობის კანონმდებლობით განსაზღვრული კონტროლის მექანიზმის მოშლის საფრთხეს..." რაც, ჩვენის მხრივ, ვერანაირად ვერ იქნება მოწონებული და მითუმეტეს, წახალისებული.  

თუმცა, ისიც გასათვალისწინებელია, რომ სარეცხის მანქანის გაუმართაობის შესახებ დროულ შეუტყობინებლობას არ მოუხდენია არსებითი უარყოფითი გავლენა ბენაფიციართა ცხოვრების პირობების საერთო მდგომარეობაზე, მათ გარეგნობასა და ჰიგიენაზე,  რის გამოც, ამა თუ იმ პირის ქმედების შეფასებისას, მიზანშეწონილი იქნებოდა, ფონდმა იხელმძღვანელოს არა მხოლოდ თანამშრომლის მიერ დებულების ფორმალური დარღვევის აღნიშვნით, არამედ მოახდინოს პრობლემის სრული და ყოველმხრივი შეფასება, ობიექტური და სუბიექტური გარემოებების გათვალისწინებით, გამომწვევი მიზეზებისა და დამდგარი შედეგების სრულყოფილი ანალიზის საფუძველზე, რათა მომავალში თავიდან იქნეს აცილებული ერთის მხრივ - ფილიალებსა და ფონდის ხელმძღვანელობას შორის არასაწესდებო ურთიერთობების გამოვლინებები, ხოლო მეორეს მხრივ ფონდისა და ფილიალების საქმიანობა იყოს მეტად ეფექტური  და მიმართული ბენეფიციართათვის ევროპული სტანდარტების სერვისის მიწოდებაზე.

შიდა აუდიტი აღნიშნავს, რომ პანსიონატის პერსონალსა და მონიტორებს შორის არასაწესდებო ურთიერთობები, პირველი შემთხვევა არ არის. ამის თაობაზე შიდა აუდიტის დეპარტამენტი მიუთითებდა 2014 წლის აპრილი - მაისის თვეში განხორციელებული შემოწმებისასაც, რა დროსაც ფონდის ხელმძღვანელობას მიეთითა, რომ უნდა ეცადოს, როგორმე აღმოფხვრას ეს უთანხმოება. ნებისმიერი კონფლიქტის წარმოშობისთანავე, მხოლოდ სხვაში არ ეძებოს პრობლემის მიზეზი და პასუხისმგებლობისგან თავის დაღწევის მიზნით მხოლოდ ფილიალების, თანამშრომლების პასუხისმგებლობაზე იქონიოს მსჯელობა.

რაც შეეხება უშალოდ გამოცემულ ბრძანებებს, შიდა აუდიტი აღნიშნავს, რომ ზემოაღნიშნული ბრძანებები კანონდარღვევითაა გამოცემული. კერძოდ, ფონდის დირექტორის 2015 წლის 04 თებერვლის N 07-21/ო ბრძანებით, 2013 წლის 28 ივნისის N07-93/ო ბრძანებაში შეტანილ იქნა ცვლილება საქართველოს ზოგადიი ადმინისტრაციული კოდექსის 63-ე მუხლის საფუძველზე და ფონდის დირექტორის 2013 წლის 28 ივნისის N07-93/ო ბრძანების “საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის შრომის შინაგანაწესის“  მე–11 მუხლიდან ამოღებულ იქნა მე-12 პუნქტი: „12. დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომა გამოყენებული უნდა იქნეს გადაცდომის გამოვლენისთანავე, მაგრამ არაუგვიანეს ერთი თვისა, მისი გამოვლენის დღიდან, დასაქმებულის დროებითი შრომისუუნარობის ან შვებულებაში ყოფნის დროის ჩაუთვლელად.“

ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, ლელა კიკნაძეს და მევლუდ კუხიანიძეს დისციპლინური პასუხისმგებლობის შეფარდების ვადა ამოიწურა 2015 წლის 25 იანვარს (როგორც მ. კუხიანიძე აღნიშნავს თავის 2014 წლის 29 დეკემბრის N07-5498 მოხსენებით ბარათში, ინციდენტი მოხდა სწორედ 25 დეკემბერს). შესაბამისად, მათ მიმართ დისციპლინური ღონისძიების გამოყენების შესახებ 2015 წლის 11 თებერვალს  N 07-5/დ და N 07-6/დ ბრძანებების გამოცემით, ფონდის დირექტორმა უგულვებელჰყო “საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის შრომის შინაგანაწესის“ 2015 წლის 04 თებერვლამდე მოქმედი მე–11 მუხლის მე–12 პუნქტის იმპერატიული მოთხოვნა მასზედ, რომ „12. დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომა გამოყენებული უნდა იქნეს გადაცდომის გამოვლენისთანავე, მაგრამ არაუგვიანეს ერთი თვისა მისი გამოვლენის დღიდან, დასაქმებულის დროებითი შრომისუუნარობის ან შვებულებაში ყოფნის დროის ჩაუთვლელად.“

გარდა ამისა, საქართველოს მთავრობის 2014 წლის 13 თებერვლის  N146 დადგენილებით  დამტკიცებული დებულების მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის „დ“ და „ე“ ქვეპუნქტებით, დირექტორი - „ფონდის თანამშრომლების მიმართ იყენებს წახალისებისა და დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომებს,“ „ფონდის საქმიანობასთან დაკავშირებით გამოსცემს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს.“

ანუ, ფონდის დირექტორის ბრძანებები, მათ შორის „დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომის შეფარდების შესახებ“ - ადმინისტრაციულ - სამართლებრივი აქტია და იგი უნდა გამოიცეს მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნათა სრული დაცვით, შესაბამისად, სამართლის უნივერსალური პრინციპის, როგორიცაა  „ნორმატიული აქტის უკუძალა,“ დაცვითაც, რომლის შესაბამისად, ფონდის დირექტორს, მის მიერ 2015 წლის 04 თებერვალს გამოცელული  N 07-21/ო ბრძანება, არ უნდა გაევრცელებინა ძველ ურთიერთობებზე. მეტიც, აღნიშნულს ადასტურებს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 54-ე მუხლიც (ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ძალაში შესვლა), რომლის თანახმად: „1. თუ კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული, ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ძალაში შედის მხარისათვის კანონით დადგენილი წესით გაცნობისთანავე ან გამოქვეყნების დღეს.“ შესაბამისად, იგი სამართლებრივ შედეგსაც იმ სამართლებრივ ურთიერთობებზე გამოიწვევს რომლებიც მას შემდეგ წარმოიშვება, რაც იგი ძალაში შევა, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში 2015 წლის 04 თებერვლის შემდგომ-სამართლებრივ ურთიერთობებზე და არა მანამდე, ანუ 4 თებერვლამდე არსებულ სამართლებრივ ურთიერთობებზე.

გარდა ამისა, თვავად N07-05/დ და N07-06/დ ბრძანებები გამოცემულია საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 52-ე მუხლის მე-3 პუნქტისმე-3 პუნქტის მოთხოვნათა დაუცველად - არ არის მითითებული სასამართლოს მისამართი.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, ვინაიდან საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-5 მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, „1.ადმინისტრაციულ ორგანოს უფლება არა აქვს კანონმდებლობის მოთხოვნების საწინააღმდეგოდ განახორციელოს რაიმე ქმედება,“ ხოლო მე - 601 მუხლის პირველი პუნქტით კი „1.ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ბათილია, თუ იგი ეწინააღმდეგება კანონს ან არსებითად დარღვეულია მისი მომზადების ან გამოცემის კანონმდებლობით დადგენილი სხვა მოთხოვნები,“ - სსიპ-ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის დირექტორის 2015 წლის 11 თებერვლის N 07-05/დ და N 07-06/დ ბრძანებები ბათილად უნდა გამოცხადდეს, ამავე მუხლის მე-7 პუნქტის „ა“ქვეპუნქტის შესაბამისად - მისი ძალაში შესვლის დღიდან.

გარდა მისა, 2014 წელს ფონდის მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს მიერ მარტყოფის, აგრეთვე სხვა ფილიალებსა და სტრუქტურულ ერთეულებში დასაქმებულ თანამშრომელთა სამსახურებრივი ვალდებულების არაჯეროვნად შესრულების ფაქტებსა და მათზე განხორციელებული რეაგირების მდგომარეობის - შესწავლით გაირკვა, რომ 2014 წლის განმავლობაში - „დასაქმებულ თანამშრომელთა სამსახურებრივი ვალდებულების არაჯეროვნად შესრულების ფაქტებზე“ ფონდს გამოცამული აქვს 70-ზე მეტი დისციპლინური ღონისძიების შეფარდების შესახებ ბრძანება.

შიდა აუდიტი აღნიშნავს, რომ  დისციპლინური ღონისძიებების გამოყენების სიმრავლე ფონდისადმი დაქვემდებარებული დაწესებულებების მომსახურე პერსონალის მიმართ სასურველ შედეგს ნაკლებად გამოიღებს, თუ გავითვალისწინებთ მომსახურე პერსონალის საქმიანობის სპეციფიკას, კონტიგენტის სიმძიმეს, და ანაზღაურების სიმწირეს, რასაც დამატებით ფაქტორად დისციპლინური ღონისძიებებიც ემატება. ამ ვითარებაში ნაკლებსავარაუდოა, რომ პერსონალს, მათზე დაკისრებული მოვალეობების პირნათლად შესრულების მოტივაცია ჰქონდეს და ყოველი მონიტორინგი არ იყოს მათთვის, რაიმე „არასახარბიელო პერსპექტივის მომასწავებელი.“

მომავალში ანალოგიული არასაწესდებო ურთიერთობების თავიდან აცილების მიზნით, შიდა აუდიტის დეპარტამენტს მიზანშეწონილად მიაჩნია:

1. სსიპ-ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდის ხელმძღვანელობას მიეცეს რეკომენდაცია, ძალადაკარგულად სცნოს ფონდის დირექტორის 2015 წლის 11 თებერვლის, ფონდის სამართლებრივი უზრულველყოფისა და მონიტორინგის დეპარტამენტის მონიტორინგისა და კოორდინაციის სამმართველოს უფროსის მევლუდ კუხიანიძის, აგრეთვე, ამავე ფონდის ტერიტორიული ერთეული, ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატის უფროსის ლელა კიკნაძის მიმართ გამოცემული N07-05/დ და N07-06/დ ბრძანებები, დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომის შეფარდების შესახებ, მათი ძალაში შესვლის დღიდან, საქართველოს ზაკ-ის 60¹მუხლის პირველი პუნქტისა და მე-7 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის მოთხოვნათა დაცვით.

2.      მკაცრად მიეცეს მითითება, ერთის მხრივ - ფონდის  სამართლებრივი უზრულველყოფისა და მონიტორინგის დეპარტამენტს მონიტორინგის განხორციელების პროცესში არ დაუშვას კონფლიქტური სიტუაცია შესამოწმებელ ობიექტზე, ხოლო მეორეს მხრივ - ფონდის ტერიტორიული ერთეული, ფილიალი მარტყოფის შშმპ პანსიონატის უფროსს ლელა კიკნაძეს, რათა მაქსიმალურად ხელი შეუწყოს ზედამხედველ ორგანოებს განახორციელონ მონიტორინგი პანსიონატში, იმ ფარგლებში და იმ სიხშირით, რასაც ფონდი დასაბუთებულად მიიჩნევს საჭიროდ - ბენეფიციართა მდგომარეობის, საცხოვრებელი პირობების გასაუმჯობესებლად და მათი უფლებების  დასაცავად.

3.      პანსიონატის ხელმძღვანელს ლ. კიკნაძეს მიეცეს მითითება გააძლიეროს კონტროლი თავად ბენეფიციარების საქციელის მიმართ და არ დაუშვას მათ მიერ ალკოჰოლის მიღება;

4.      ფონდის ხელმძღვანელობამ უზრუნველჰყოს მწყობრიდან გამოსული სარეცხი მანქანების  უმოკლეს ვადებში შეკეთება, რათა თავის მხრივ ხელი შეეწყოს უშუალოდ პანსიონატის მომსახურე პერსონალს საქმიანობაში, მითუმეტეს, რომ მათი საქმიანობა დაკავშირებულია მძიმე კონტიგენტთან, როგორიცაა შეზღუდული შესაძლებლობის (გონებრივი ჩამორჩენილობის (F70.0, F70.1, F70.8, F70.9, F71.1, F71.8, F71.9, F72.0, F73.0), აგრეთვე, სხვა ფსიქიკური აშლილობის გამო მკვეთრად/მნიშვნელოვნად გამოხატული შესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსის მქონე სრულწლოვანი პირები - 69 ბენეფიციარი, მათ შორის, 38 - სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ აღიარებული.

რეკომენდაციის პირველ და მე-3 პუნქტთან დაკავშირებით, სსიპ - ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების სახელმწიფო ფონდმა,  ინფორმაცია გვაცნობოს არაუგვიანეს მ/წლის 16 მარტისა.

რაც შეეხება შიდა აუდიტის შენიშვნებს, შეფასებებს და რაკომენდაციებს - აღნიშნული წარმოადგენს თითოეული მხარის მიერ, მის ყოველდღიურ საქმიანობაში გასატარებელ ღონისძიებას.

 

პატივისცემით,